24 kwi 2014

Żelazno


Żelazno to niezwykłe malowniczo położona miejscowość na ziemi kłodzkiej, położona jest przy głównej drodze z Kłodzka do Lądka Zdroju i Międzylesia. Warto zatrzymać się aby zobaczyć chociaż kościół z niesamowitym klimatem!! 
Dla tych, którzy mają więcej czasu polecam ciekawe pomniki przyrody, znajdują się niedaleko wsi:
Romanowskie Źródła (zespół źródeł krasowych) i Wapniarka (dawny kamieniołom)



Żelazno powstało jako jedna z najstarszych wsi na ziemi kłodzkiej, jeszcze w okresie przedlokacyjnym, przed poł. XIII wieku. Osada leżała przy starym trakcie handlowym z Kłodzka do Nysy i Krakowa.
Znaczne zmiany w dziejach wsi przyniosła wojna 30 –letnia; większość mieszkańców Żelazna przeszła na protestantyzm i po bitwie pod Białą Górą narażona była na represje. W 1621 r. chłopi z Żelazna, Ołdrzychowic Kł., Jaszkowej Dolnej i Górnej oraz Skrzynki utworzyli związek obronny przeciwko przymusowej rekatolizacji. Doszło do kilku potyczek , zginęło ok. 200 chłopów, bunt upadł.
W 1897 r. przeprowadzono przez wieś linię kolejową i zbudowano stację, która stała się punktem wyjścia wycieczek na Wapniarkę i dalej w Krowiarki.
Podczas II wojny światowej w wieży mieszkalnej urządzono niewielki obóz pracy.
Nazwy wsi:

1326 r. - Eyserzdorff; 1330 r. - Hysinrici villa; 1388 r. – Ysenrichdorf; 1417 r. – Isrichisdorff; 1437 r. – Eisebreichsdorff; 1488 r. – Eytzittzdorff; 1631 r. – Eiserdorff; 1782 r. - Eisersdorf; 1945 r. – Żelazno  (źródło: Żelazno-odnowa wsi)

Zespół kościelny św. Marcina o interesującym układzie, prawdopodobnie obronnym, złożony z kościoła i muru cmentarnego. Po wewnętrznej stronie muru znajduje się zadaszony krużganek, w ścianę którego wmurowano ogromny zespół ok. 100 płyt nagrobnych z XVIII i XIX wieku.
Obecnie rozwija się tu kult św. Marcina, patrona miejscowego kościoła. Relikwie św. Marcina odnalazł w 2010r. ks. Bolesław Stanisławiszyn, tutejszy proboszcz i po konserwacji wyeksponował na ambonie.
1.

2.

3.

4.

5.


6. Część płyt jest słabo czytelna i tu pojawia się ciekawa rzecz, przy płycie znajduje się kartka z przepisaną zawartością płyty. Mała rzecz a cieszy :)

7.

8.

9.


Wieżę zbudowała najprawdopodobniej, pod koniec XIV wieku, rodzina Druckerów – wójtów z Bystrzycy Kł. Częściowo przebudowano ją w 1689 r. powstał wtedy nowy portal. Około 1727 r. dokonano podziału wnętrza i wybito nowe otwory okienne. W 1966 r. przeprowadzono rekonstrukcję dachu wieży i położono nowe tynki. Wieża zachowała jednak swój gotycki charakter. Wzniesiona jest z kamienia, na rzucie prostokąta i liczy cztery kondygnacje.
  Podczas II wojny światowej w wieży mieszkalnej urządzono niewielki obóz pracy. Przebywało w nim ok. 20 więźniów różnych narodowości (Polacy, Francuzi, Anglicy), których zatrudniano w gospodarstwach rolnych.

10.

11. Tak wyglądała wieża w 2007 roku

12.

13. Dawny dworzec PKP... obecnie do wynajęcia.


14.

Dwór von Munchhausenów wzniesiony w 2 połowie XIX wieku, 2 – kondygnacyjny, na narożu znajduje się 8-boczna wieżyczka z iglicowym hełmem.

15.

16.

17.Pierwotny pałac barokowy, pochodzący z lat 1797-1798, został rozbudowany w stylu neobarokowym (1869-1871) przez Karla Schmidta dla Hugona von Löbbecke. Zostawiłam go na inny czas :)  W parku trwały akurat prace (wycinka i porządki).


18.

Niedaleko Żelazna znajduje się miejscowość Krosnowice a w niej... bliźniaczy kościół z krużgankami.

Kościół wzmiankowany w 1326 r. Wzniesiony jako gotycki, gruntownie przebudowany i rozbudowany na barokowy w II poł. XVII w. i w 1700 r.

19.


KOŚCIÓŁ W KROSNOWICACH - krótki film poglądowy

20.

21.

22.

23.

24. Jedyne udane zdjęcie z 2007r. :)



5 komentarzy:


  1. Widzę na wiezy rusztowania, praca wre;)
    A zdjęcie pałacu kiedy robiłas?
    Teraz ma nowego właściciela, o którym różnie piszą - jesli Cię interesuje, to zapraszam do komentarzy pod moim wpisem o Żelaźnie, temat wciąż zywy..

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Byłam tam całe 2 tygodnie temu, idę poczytać o pałacu :)

      Usuń
    2. Aj, dałam plamę, zdjęcia wiezy przeciez z 2007, a ja widziałam ja 5 lat późnej:)

      Usuń
  2. Bardzo interesujące kościoły za sprawą tych krużganków. Rzadko spotykane rozwiązanie, chętnie obejrzę je przy okazji wizyty w Kotlinie Kłodzkiej.

    OdpowiedzUsuń
  3. Nie miałam pojęcia o Żelaznej, fajnie dowiedzieć się coś nowego. Bardzo zainteresowały mnie te krużganki z płytami nagrobnymi.

    OdpowiedzUsuń