Mieści się tutaj jeden z najdziwniejszych cmentarzy, jaki do tej pory przyszło nam oglądać. Gps przyprowadził nas w pobliże ulicy Ogrodowej i oznajmił,że jesteśmy u celu. Tymczasem przed nami widnieje coś na kształt parku i wzniesienia sugerujące istnienie średniowiecznego grodziska otoczonego boiskiem . Na szczęście trafiamy na drogowskaz i tablicę z informacjami.
Wchodzimy na wzniesienie i wita nas taki oto widok, cmentarz leży u stóp góry.
Główne wejście znajduje się od strony parku (czyli tak jak patrzymy). Istnieją pozostałości po murowanej bramie cmentarnej, na której znajduje się tabliczka pamiątkowa. Ogrodzenie się nie zachowało (było drewniane) i ocalały jedynie słupy z cegły.
W 1826 r. wybudowano dom przedpogrzebowy, który znajdował się przed bramą. Po wojnie został zniszczony i rozebrany.
Obecnie teren cmentarza jest porośnięty lasem.
Sztachety osadzono na solidnych, murowanych słupach, które stały co 5 metrów. Jeszcze dziś stoi ich kilka. Przed bramą postawiono w 1826 roku murowany domek grabarza; w latach powojennych został zupełnie rozebrany. W rogu północno-wschodnim cmentarza stał dom przedpogrzebowy z rampą (pełniła ona na pochyłym stoku ważną rolę; wyładowywano na nią zwłoki). Zostały po nim ślady, reszta także po wojnie została zniszczona. [1]
Tekst tabliczki na bramie wejściowej:
Naokoło śmierć i zagłada
Masz mur z prawej i lewej
Czy zniesie to twoje serce?
Świat to szalejące morze,
pełne głębin, a czas to kruchy
most rozpostarty nad nim.
Szerokość mostu
na łokieć człowieczeństwa.
Zaiste człowiek jest rzeczą
o której mówi się:
"Patrz, to coś nowego"
Kohelet1.10 Roku 5586
Cmentarz ma powierzchnię 0,54 ha, na której znajduje się 921 nagrobków. Być może jest ich więcej, ale mogły opaść na ziemię i zostały przykryte liśćmi oraz glebą. Cmentarz nie leży całkowicie na płaskim terenie a na zboczu wzniesienia i niektóre macewy opadają pod kątem.
Groby usytuowane są na naturalnej powierzchni. Teren bez sztucznych tarasów, brak jest podziału na kwatery i ścieżki przegradzające groby. Układ mogił jest nieregularny.
Tu doskonale widać jak przechylone bywają niektóre stele.
W połowie XIX w. w Białej mieszkało około pięciuset Żydów, w roku 1910 - dwudziestu, a w latach dwudziestych zaledwie dwie rodziny liczące razem dziewięć osób. W ten sposób pozostałością po innej kulturze jest tylko cmentarz.
Na płaskich płytach nagrobnych zachowały się typowe zdobienia i inskrypcje nagrobne wykonane w językach hebrajskim i niemieckim. Do połowy XVIII wieku płyty były najczęściej wykonywane z piaskowca, potem dominował wapień, z marmuru wykonano tylko jedną płytę. Najstarsze płyty są grubsze (kilkanaście centymetrów), najmłodsze - cieńsze (nawet do 5 cm).
Po likwidacji gminy żydowskiej w Białej w 1914 r. cmentarz został przekazany pod opiekę gminie żydowskiej w Prudniku. Ostatni pochówek odbył się tu w 1938 r.
Dobrze, że w miarę jest zachowany, mimo że znalazł się ktoś kto musiał pobazgrać tablicę.
OdpowiedzUsuńPiękne nagrobne tablice... Wielka szkoda, że tak zaniedbane miejsce.
OdpowiedzUsuńWkrótce u mnie cmentarz żydowski w Żabnie, domek przedpogrzebowy się zachował ale teren zarośnięty do przesady. Myślę że trzeba by wyegzekwować od gmin żydowskich by wywiązały się że swoich zobowiązań imomteren dbały
OdpowiedzUsuń